قبلا به معرفی کامل دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری دادگستری به عنوان تنها دانشگاه سراسری در شهر تهران که رشته علوم قضایی را در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد پیوسته ارائه میدهد پرداختیم و در این مقاله قصد داریم رشته علوم قضایی و مهارت های مورد نیاز جهت ورود به این رشته را معرفی کرده، شرایط ورود و انتخاب رشته علوم قضایی در کنکور، بازار کار و آینده ی شغلی این رشته را بررسی نماییم و دروس کارشناسی و گرایشات رشته علوم قضایی در انتخاب رشته علوم انسانی را معرفی کنیم .
حتما بخوانید: معرفی کامل دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری
از رشته علوم قضایی چه می دانید؟
از رشته های زیر گروه انسانی که در دهه گذشته دانش آموزان بسیار زیادی به سمت آن گرایش پیدا کرده اند رشته علوم قضایی است(البته این رشته از تمامی گروه های آزمایشی ریاضی ، تجربی و انسانی پذیرش دارد اما این نکته وجود دارد که ظرفیت پذیرش این رشته در گروه علوم انسانی از سایر گروه ها بیشتر است ).
افراد با تحصیل در رشته علوم قضایی که یک رشته ی بسیار خاص و حساسی است می توانند مهارت ها و دروس یک حقوقدان را نیز آموزش میبینند و رشته علوم قضایی همانند رشته حقوق، حول حق یابی و برپایی عدالت و معیار قانون می‌گردد و رابطه تنگاتنگ با رشته حقوق دارد با این تفاوت که خروجی رشته حقوق وکیل است و خروجی این رشته قاضی و حکما هستند.
مسیری که دانشجویان برای رسیدن به منصب قضا طی میکنند،بدین صورت است که پس از گذراندن دوره ی کارشناسی،در یک دوره ی کارآموزی شرکت میکنند و پس از اخذ نمرات قبولی در پایان دوره،وارد کار قضایی میشوند. هدف از این رشته تربیت قاضی و کارشناسانی جهت اداره ی مشاغلی است که مرتبط با حوزه قضایی و قوه قضائیه کشور می باشد.البته عموم فارغ‌التحصیلان دبیرستان رشته انسانی، به امید قاضی شدن به این رشته روی می‌آورند.
راه‌های ورود به رشته علوم قضایی
پذیرش این رشته، برای تمامی داوطلبان کنکور در سه گروه آزمایشی علوم ریاضی و فنی، علوم تجربی و علوم انسانی ممکن است، اگرچه ظرفیت پذیرش این رشته در گروه انسانی نسبت به سایر گروه‌ها بیشتر است. لازم به ذکر است که دانشگاه علوم قضایی فقط از میان پسران شرکت کننده در کنکور انسانی،دانشجو جذب میکند.
دانش آموزان پس از انتخاب رشته ی علوم قضایی و خدمات اداری دادگستری در انتخاب رشته ی کنکور،در صورت داشتن رتبه و تراز مناسب،برای گذراندن مرحله ی مصاحبه(مصاحبه عقیدتی-سیاسی و مصاحبه روانشناسی)دعوت میشوند.از میان دانش آموزان چند برابر ظرفیت دعوت شده به مرحله ی مصاحبه،افرادی که حد نصاب لازم را کسب نموده باشند،برای تحصیل در این دانشگاه انتخاب میشوند. بنابر گفته های ریاست محترم دانشگاه علوم قضایی،بیش از ۵۰ درصد دانشجویانی که در کنکور سراسری سال ۱۳۹۵ جذب دانشگاه شدند،از میان رتبه های دورقمی کنکور بودند که این نشان از نخبه گزینی دانشگاه دارد.
لیست شرایط مورد نیاز جهت تحصیل در رشته علوم قضایی :
- سن داوطلب می بایست حداقل ۲۴ سال تمام باشد.
- معدل کتبی دیپلم حداقل ۱۴ و معدل کل پیش دانشگاهی ۱۴ باشد.
- تعهد خدمت به قوه قضائیه به مدت ۲ برابر دوره تحصیل
- عدم اشتغال به کار و تعهد به تحصیل تمام وقت
- سلامت کامل جسمی و روانی و نداشتن سوء پیشینه کیفری پذیرش در گزینش عمومی
- التزام به ولایت فقیه و مبانی نظام جمهوری اسلامی ایران
- اجرای احکام دین مبین اسلام
- داشتن شرایط عمومی آزمون سراسری
وظایف قاضی
قضاوت از حساس ترین و پر مسئولیت ترین مشاغل در جامعه است به طوری که بسیاری از افراد مظلوم و یا مورد ظلم قرار گرفته، برای رسیدن به حق و حقوق خود به این افراد مراجعه می کنند. رفع اختلافات ملکی، رفع اختلافات خانوادگی، رفع برخی مشکلات در دنیای اینترنت، مشکلات عمومی و خصوصی و به طور کلی مشکلات و مسائلی که نیاز به داوری دارند مربوط به حیطه فعالیتی این دانش آموختگان است.
عقل، ایمان،بلوغ، عدالت، طهارت مولد، مرد بودن و هم چنین شرط عدالت، اشتراط امانت و حفظ واجبات از شروطی هستند که فقها برای قضاوت برشمرده اند.
یک قاضی حتماً باید مدارکی که قصد قضاوت در آن زمینه را دارد دریافت و تجزیه و تحلیل کرده و سخنان دو طرف دعاوی را بشنود و سؤالات مهم و حیاتی خود را از دو طرف پرسیده و با دقت در پاسخ شنیده شده نکات مورد نیاز که به تشخیص درست کمک می کنند را استخراج کند. باید بگوییم رسیدن به این مرحله که سؤالات مهم و کاربردی و کارآمد پرسیده شود و از نکات دریافتی در پاسخ ها حق را از ناحق تمییز دهد نیاز به تجربه ای بالا دارد که این تجربه می تواند از مطالعه پرونده های مختلف در آن زمینه و یا برخورد داشتن با پرونده هایی شبیه آن مورد حاصل می شود.
استقلال و بی طرفی قاضی، دسترسی به وکیل و یا مشاوره های حقوقی برای اصحاب دعاوی و ترافعی بودن رسیدگی، تعدد قاضی در رسیدن به دعاوی، لزوم تشکیل هیئت منصفه در دعاوی کیفری، دو درجه ای بودن رسیدگی و رعایت اصل علنی بودن رسیدگی به دعاوی از شاخصه های تحقق عدالت در نظام قضایی هستند که باید رعایت شوند.
مهارت های لازم رشته علوم قضایی
تسلط بر زبان و ادبیات فارسی
یعنی یک فارغ التحصیل این رشته باید بتواند کسانی را که مورد خطاب او قرار می گیرند و یا دادگاهی که مامور رسیدگی به دعوا است، با زبان سلیس و بلیغ قانع کند، در نتیجه باید به زبان و ادبیات مسلط باشد. برای علاقه‌مندان به رشته علوم قضایی لازم است تا بر زبان و ادبایت فارسی مسلط باشند، قدرت استدلال بالا، فن بیان خوب، روحیه قوی و عدالت‌جو، اعتمادبه‌نفس و خلاقیت ذهنی بالایی نیز نیاز است.
تسلط بر عربی و انگلیسی
به طور تقریبی می توانیم بگوییم که حدود یک چهارم از دروس این رشته را درس های عربی تشکیل می دهد و توصیه ی ما به شما این است که قبل از انتخاب رشته از علاقه مندی خود در این رشته مطمئن شوید زیرا که زبان عربی ، زبانی فرار است که تنها آن دسته از افرادی که دارای صبرو حوصله می باشند می توانند به مطالعه ی تخصصی آن بپردازند. علاوه بر زبان عربی ، دروس زبان انگلیسی نیز در تمامی ترم ها همراه دانشجو بوده و به صورت ۱۴ واحد ارائه می گردد ، با توجه به این موارد رشته ی علوم قضایی ، رشته ای است که دانشجویانی را می طلبد که به سمت یادگیری زبان خارجی رفته ، و در این زمینه پویا باشند.
قدرت استدلال بالا
هدف دانش آموختگان این رشته چیزی جز تحقق عدالت نیست به آسانی به دست نمی آید بلکه نیاز به درایت، تحقیق، تجزیه و تحلیل از همه جنبه ها و یک دانش و مهارت بالا را خواستار است.
فن بیان خوب
جسارت، خلاقیت ذهنی و فن بیان خوب لازمه موفقیت در این رشته است همچنین قضات آینده و داوطلبان علوم قضایی فعلی لازم است تا در نویسندگی نیز توانایی بالایی داشته باشند.
روحیه قوی و صبوری
روحیه قوی و عدالت‌جو و صبوری باید از ویژگی های بارز قضات بوده و یک قاضی همواره باید روحیه عدالت خواهی و ضد ظلم بودن را در خود تقویت کرده و پا برجا نگه دارد و در این صورت است که مردم و جامعه احساس امنیت و آرامش خواهند نموند.
اعتماد به نفس و خلاقیت ذهنی بالا
با علوم جامعه‌شناسی و روانشناسی و علوم فلسفی آشنایی داشته باشد و از اعتماد به نفس و خلاقیت ذهنی بالایی برخوردار باشد.
توانایی درک منطق ریاضی
چون منطق حقوقی در ضمن این که شباهت های زیادی به منطق ریاضی دارد، یک منطق اقناعی و خطابی است. قاضی باید اطلاعاتی از ریاضیات داشته باشد و مفاهیم منطق ریاضی را به‌خوبی درک کنند و با علوم جامعه‌شناسی و روانشناسی و علوم فلسفی آشنایی داشته باشد.
بررسی بازار کار و آینده ی شغلی رشته علوم قضایی
دانشجویان در طی دوران تحصیل خود می توانند از همان ابتدا به صورت کارآموز در قوه قضائیه فعالیت کرده و استخدام شوند.ضمن اینکه سنوات تحصیلی دانشجویان جزئی از سابقه خدمتشان محسوب میشود. همچنین فارغ‌التحصیلان رشته علوم قضایی توانایی‌های لازم را برای تصدی امر قضا در محاکم جمهوری اسلامی ایران پیدا میکنند.
مواردی که دانش آموختگان رشته علوم قضایی می توانند در آنها فعالیت داشته باشند:
- در مسائل تحریر دعاوی که شامل بازپرسی و دادیاری است.
- در مسائل تحریر ادله مانند معاینه محل و استماع گواهان محلی و استماع اظهارات متداعیین معذور از حضور در دادگاهها به دلایل مختلف از قبیل مرض و غیره.
- در ادارات تسویه ورشکستگی و سرپرستی محجورین فنی و حقوقی.
- در ادارات اجرای احکام (مدنی و کیفری)
- در ادارات ثبت اسناد و املاک
- بازپرسی و دادیاری
- در دفاتر اسناد رسمی به صورت سردفتر و دفتریار
- در وکالت دعاوی خصوصی و دولتی (داخلی و خارجی) در وزارت خانه ها و بخش های دولتی
- در تنظیم قراردادهای اقتصادی و بازرگانی داخلی و خارجی که تخصص لازم دارد.
- مشاوران حقوقی (کارشناسان حقوقی) در وزارتخانه ها و موسسات دیگر دولتی
- نوشتن و تنظیم قراردادهای اقتصادی و بازرگانی داخلی و خارجی
با توجه به اینکه دانشجویان این رشته دروس تخصصی رشته ی حقوق را نیز مطالعه میکنند در بعضی مشاغل میتوانند کار یک کارشناس حقوق را انجام دهند .علاوه بر این چون دانشجویان علوم قضایی، کلیه‌دروس تخصصی رشته حقوق را نیز مطالعه میکنند، میتوانند موقعیت‌های شغلی فارغ‌التحصیلان حقوق را نیز داشته باشند.
دروس مقطع کارشناسی رشته علوم قضایی
کلیه دروس کارشناسی علوم قضائی مطابق آئین نامه آموزش مصوب شورای عالی برنامه ریزی حداکثر در (۸) ترم ارائه می گردد. طول هر ترم ۱۷ هفته است و زمان آموزش هر واحد درس از نوع نظری هفته ای یک ساعت و عملی ۲ ساعت است.
تعداد کل واحد های درس دوره کارشناسی رشته علوم قضائی ۱۳۵ است.
دروس تخصصی رشته علوم قضایی
آمار – آیات الاحکام – آیین دادرسی مدنی -آیین دادرسی مدنی – آیین دادرسی مدنی – آیین دادرسی کیفری – احوال شخصیه در فقه عامه- ادله اثبات دعوی – اصطلاحات حقوقی به زبان عربی
اصول روابط بین الملل (الف و ب) – اصول فقه – اصول فقه – انقلاب اسلامی و ریشه‌های آن – بزهکاری اطفال – بزهکاری اطفال – پزشکی قانون – پلیس علمی – تاریخ اسلام – تاریخ حقوق
تامین اجتماعی – تربیت بدنی – جامعه شناسی – حقوق – جرم شناسی- حقوق اداری ۱ – حقوق اداری – حقوق ارتباطات – حقوق اساسی – حقوق اساسی – حقوق بازرگانی بین‌المللی – حقوق بانکی – حقوق بشر در اسلام – حقوق بیمه – حقوق بین‌الملل – حقوق خصوصی– حقوق بین‌الملل خصوصی – حقوق بین‌الملل عمومی – حقوق بین‌الملل عمومی – حقوق تجارت اشخاص_ حقوق تجارت شرکتها – حقوق تجارت اسناد تجاری – حقوق تجارت ورشکستگی- حقوق تطبیقی – حقوق ثب – حقوق جزای اختصاصی
حقوق جزای عمومی– حقوق دریایی – حقوق سازمانهای بین‌المللی – حقوق قضایی – حقوق مدنی اموال و مالکیت – حقوق مدنی کلیات قرادادها – حقوق مدنی الزامات خارج از قراردادها – حقوق مدنی خانواده – حقوق مدنی عقود معین – حقوق مدنی عقود معین قسمت ب – حقوق مدنی شفعه و وصیت و ارث – حقوق مدنی وصیت و ارث – حقوق هوایی – حقوق و کامپیوتر – حقوق کار – دادرسیهای اختصاصی کیفری – داوری بین‌المللی – رویه قضایی – زبان خارجی – فلسفه حقوق – قواعد فقه – قواعد فقه – مالیه عمومی – مالکیت معنوی – مبانی جامعه شناسی- مبانی علم اقتصاد – متون اسلامی – متون فقه _ معارف اسلامی – مقدمه علم حقوق – منطق _کار تحقیقی – کارآموزی قضایی – کیفر شناسی
دروس عمومی رشته علوم قضایی
فارسی عمومی
زبان خارجی
مبانی نظری اسلام
اخلاق اسلامی
انقلاب اسلامی
تاریخ و تمدن اسلامی
متون اسلامی
تربیت بدنی۱
تربیت بدنی۲
تاریخ فرهنگ و تمدن اسلام و ایران
دروس اجباری:
آموزش و روخوانی قرآن کریم
جمعیت و تنظیم خانواده
وصایای امام
ادامه تحصیل در رشته علوم قضایی
دانشجویان پس از گذراندن دروس مقطع کارشناسی در یکی از شش گرایش کارشناسی ارشد ادامه تحصیل می دهند. این رشته ها که گلچینی از حدود ۲۵ رشته کارشناسی ارشد حقوق به شمار می روند عبارتند از حقوق خصوصی، حقوق عمومی، حقوق جزا و جرم شناسی، حقوق خانواده، حقوق تجارت، حقوق ثبت.
و فارغ التحصیلان ممتاز کارشناسی ارشد پیوسته در صورت داشتن شرایط پذیرش بدون آزمون استعدادهای درخشان، برابر مقررات وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، می توانند بدون شرکت در آزمون سراسری دکتری، در مقطع دکترای تخصصی رشته های حقوق ادامه تحصیل نمایند و دانشجویان کارشناسی ارشد پیوسته پس از ۶ سال تحصیل با مدرک کارشناسی ارشد و طی دوره کارآموزی قضایی وارد خدمت قضایی خواهند شد.
رویکرد دانشگاه علوم قضایی در سال های پیش رو تقویت بیشتر این مقطع و کاهش پذیرش دانشجوی بورسیه در مقطع کارشناسی است .از این رو دانشجویان کارشناسی ارشد پیوسته در کانون توجه برنامه های آموزشی ،فرهنگی و کارآموزی قضایی قرار خواهند داشت.
گرایش های رشته علوم قضایی
افراد تحصیل کرده در رشته علوم قضایی می توانند در تحصیلات تکمیلی از گرایش هایی که در زیر شرح داده می شوند ادامه تحصیل دهند:
- گرایش حقوق عمومی : هدف از تربیت دانشجویان در این گرایش تبیین و بررسی اصول مربوط به دولت و دستگاه های دولتی با اشخاص جامعه می باشد و این گرایش از مهم ترین گرایش ها در بین گرایش های رشته علوم قضایی می باشد. حقوق اساسی، حقوق اداری و حقوق مالی از جمله مباحثی هستند که در آموزش به دانشجویان توجه ویژه ای به آنها می شوند.
- گرایش حقوق خصوصی : هدف از این گرایش را باید بالا بردن سطح اطلاعات،آگاهی و بینش حقوقی بیان کنیم که تحقق این اهداف با آموزش هایی مانند روش های تحقیق و تقویت قدرت استنباط و بررسی کردن و تجزیه و تحلیل مسائل حاصل می شود. حقوق خصوصی بخشی از حقوق دولتی است که به روابط اشخاص با یکدیگر و تنظیم آنها پرداخته و بیشتر مباحث حقوق مدنی و حقوق تجارت در آن آموزش داده می شود.
- گرایش حقوق جزا و جرم شناسی : همان طور که از نام این گرایش معلوم است مطالعه قواعد کلی جرم ها و مجازات ها و آگاهی از کلیه قوانین و حقوق این دو از اهداف این گرایش است.حقوق کیفری اطفال و نوجوانان و مدیریت اصلاح و کیفرهای قضایی از مباحث مهم این گرایش هستند. حقوق جزای عمومی و اختصاصی و آیین دادرسی کیفری بخش های این گرایش هستند.
- گرایش حقوق تجارت و حقوق ثبت : نیاز جامعه به حقوق ثبت و تجارت اسناد و املاک یک نیاز همیشگی است که افراد متخصص خود را می طلبد و هدف این گرایش تولید این افراد است.
- گرایش حقوق خانواده : بر هیچ کسی پوشیده نیست که مهم ترین نهاد در هر جامعه ای خانواده است و بسیاری از پیشرفت ها و رشد مسائل خاص در جامعه از دل همین نهاد بیرون می آید به همین دلیل در همه امور مربوط به این نهاد، نگاه ویژه ای معطوف می شود. مبانی حقوق خانواده را باید در رأس همه امورات خانواده دانست و قوانین حقوقی را باید به گونه ای طراحی کرد که باعث شکوفایی و عدم آسیب به این نهاد مهم در جامعه شوند.
- مهارت‌های لازم برای ورود به رشته علوم قضایی
سخن آخر :
داوطلبان عزیز کنکور که علاقه مند به انتخاب رشته و تحصیل در رشته علوم قضایی میباشند میتوانند در فاصله ی برگزاری آزمون و اعلام نتایج از مشاورین باتجربه ما در مجموعه گروه مشاوره دکتر یعقوبی استفاده کرده و شانس قبولی خود را پیش از اعلام نتایج بسنجید .
همچنین در صورت علاقه مندی به کسب اطلاعات بیشتر در خصوص رتبه و درصد های قبولی داوطبان کنکور انسانی سال های قبل در رشته علوم قضایی ، ظرفیت دانشگاه های پذیرنده و … می توانید با کارشناسان با تجربه ما و همینطور دانشجویان مشغول به تحصیل در این رشته در تماس باشید.